7 op de 10 Belgen denken dat hun koopkracht de komende 3 jaar niet zal verbeteren

Doornik, 17 juni 2024 - Cofidis, een belangrijke speler in consumentenkrediet in België, heeft de resultaten gepubliceerd van zijn 4de jaarlijkse barometer over de koopkracht van de Belgen. Hieruit blijkt een algemeen gevoel van somberheid. Hoewel twee derde van de Belgen er net als vorig jaar in geslaagd is om hun levensstandaard op peil te houden door op bepaalde uitgaven te bezuinigen en "minder" te consumeren, lijkt de hoop op een comfortabeler leven steeds verder weg te glijden. Steeds meer Belgen vinden het ook moeilijk om hun rekeningen te betalen en geld opzij te zetten.

Kerncijfers

De Belgen zijn meer dan ooit bezorgd over hun koopkracht en eerder pessimistisch over de toekomst, met de opmerkelijke uitzondering van de jongeren.

Voor het vierde jaar op rij heeft Cofidis de Belgen ondervraagd. Uit de laatste enquête¹ blijkt dat voor meer dan de helft van hen (52,2%) koopkracht hun grootste zorg blijft, na hun gezondheid (64,2%). Een opvallend verschil is dat meer mannen zich zorgen maken over hun koopkracht, terwijl meer vrouwen zich zorgen maken over hun gezondheid. Wat het taalprofiel betreft, maken Franstaligen zich meer zorgen over hun koopkracht dan Nederlandstaligen (57% tegenover 48,5%). Daarnaast is voor het eerst in vier jaar het gewapende conflict (36%) gestegen naar de top 3 van zorgen van de Belgen, vóór het milieu (31%), dat nu op de 4e plaats staat.

Bovendien zeiden 2 op de 3 ondervraagden (67%) dat hun koopkracht het afgelopen jaar onveranderd was gebleven, terwijl 1 op de 5 vond dat die achteruit was gegaan. De belangrijkste redenen hiervoor zijn: hogere kosten voor gezondheidszorg, hogere huisvestingskosten zoals huur of hypotheek, of een verandering in de beroepssituatie (jobverlies, minder werkuren of een andere job met een lager loon).

Op de vraag 'hoe zou u uw koopkracht omschrijven', antwoordde 59% van de Belgen dat het ‘voldoende maar ook niet meer' was, terwijl 21,5% het als ‘zwak’ omschreef.

De helft van de respondenten zei dat ze de maand zonder al te veel problemen konden doorkomen, op voorwaarde dat ze voorzichtig waren en geen roekeloze aankopen deden. Deze cijfers zijn identiek aan die van vorig jaar. Anderzijds zeggen helaas meer Belgen dit jaar dat hun inkomen nauwelijks genoeg is om rond te komen en dat ze heel voorzichtig moeten zijn met wat ze kopen (25% tegenover 31% dit jaar).

Hoewel de Belgen zich tot nu toe redelijk goed staande hebben gehouden, denkt meer dan twee derde van de respondenten (68%) dat hun koopkracht de komende drie jaar niet zal toenemen, vooral die met kinderen ten laste (74%). Jongeren onder 34 jaar zijn het meest positief over de toekomst: de helft van hen gelooft dat hun koopkracht in de toekomst zal verbeteren.

€300 is het maandelijkse bedrag dat Belgen nodig hebben om comfortabel te leven

Meer Belgen dan vorig jaar hebben moeite om de kosten voor gezondheidszorg te dragen (gemiddeld 12%, tegenover 9%). Voor jongeren onder de 34 jaar stijgt dit percentage tot 16%. Hetzelfde geldt voor het betalen van energiefacturen (13%) en het afsluiten van verzekeringen (9%).

Hoewel 72% van de Belgen de afgelopen 12 maanden nog nooit in het rood heeft gestaan, is dat minder dan vorig jaar (80%). Bovendien had in 2023 slechts 5% van de Belgen één of twee keer per jaar een negatief saldo, terwijl dat in 2024 11% was.

Uit het onderzoek blijkt ook dat Belgen gemiddeld 300 euro per maand tekort komen om zich geen zorgen te hoeven maken over hun budget.

Toch slaagde 47% van de Belgen erin om het afgelopen jaar te sparen. 30%, vooral mensen met kinderen, spaarde niet. De gespaarde bedragen varieerden van minder dan 1.000 euro/jaar (11,5%) tot meer dan 5.000 euro/jaar (13%). Meer respondenten met een partner hadden meer dan 5.000 euro gespaard (15%, vergeleken met 10% voor alleenstaanden).

Minder energieverbruik, minder kledingaankopen en minder verzekeringspolissen, en meer tweedehands goederen

Om hun levensstandaard te behouden en toch geld opzij te zetten, hebben de Belgen hun manier van consumeren herzien. 2 op de 3 hebben meer aandacht besteed aan de prijs van de producten die ze kopen (59%). De helft heeft zijn water-, gas- en elektriciteitsverbruik verminderd (vooral de leeftijdsgroepen 34-55 en 55+) en heeft bespaard op niet-essentiële zaken zoals kleding en vrijetijdsactiviteiten. 3 op de 10 hebben ook hun eetpatroon aangepast door goedkopere producten te kopen. Tot slot heeft een kwart gekozen voor tweedehands producten (iets meer dan vorig jaar, namelijk 22,6%).

Een ander verschil met de vorige barometer is dat de Belgen meer hebben bezuinigd op verzekeringen.

Kopen op krediet als alternatief voor het voltooien van grote projecten

Ondanks de crisis blijven de Belgen bepaalde projecten uitvoeren die hen nauw aan het hart liggen. 17% van de respondenten heeft het afgelopen jaar een consumentenkrediet afgesloten, terwijl 11% - die dit nog nooit heeft gedaan - dit overweegt. Een kwart van de ondervraagden zegt al eens een consumentenkrediet te hebben afgesloten.

"De belangrijkste redenen waarom respondenten een krediet hebben afgesloten of dit overwegen, zijn de aankoop van mobiliteitsgerelateerde apparatuur (elektrische fiets, auto, enz.), renovatiewerkzaamheden, consumptiegoederen (kleding, elektrische goederen, multimedia-aankopen, enz.), het verbeteren van de energieprestaties van hun woning of onvoorziene gebeurtenissen zoals een echtscheiding", legt Olivier Kling, CEO van Cofidis België, uit.

De resultaten van de Barometer bevestigen nog een andere trend: 3 op de 10 Belgen (31% tegenover 27% een jaar eerder) zeggen dat ze, als ze de kans kregen, geïnteresseerd zouden zijn in gespreid betalen.

Vakantie is nog steeds heilig, ook al kan 1 op de 3 Belgen het zich niet veroorloven om weg te gaan

Uit de enquête blijkt ook dat de Belgen, ondanks de stijgende kosten van het levensonderhoud, nog steeds verslaafd zijn aan vakantie: twee derde van de respondenten gaat minstens één keer per jaar op vakantie, in België of in het buitenland. Meer dan 1 op de 3 Belgen zegt echter nooit op vakantie te gaan in België of in het buitenland en heeft al eens een vakantie moeten uitstellen wegens een gebrek aan budget. Het betreft meer vrouwen (39,8%) dan mannen (31,8%), meer Walen (40,9%) dan Vlamingen (30,9%) en meer singles (43,8%) dan koppels (30,5%).

Eén op drie Belgen geeft gemiddeld 1.000 euro per persoon uit aan vakantie en overschrijdt vaak of altijd zijn budget. Een kwart geeft tussen de 1.000 en 2.000 euro uit, terwijl het andere kwart meer dan 2.000 euro uitgeeft.

Wanneer de koopkracht daalt, kiezen bijna 4 op de 10 Belgen liever voor minder dure bestemmingen of verkorten ze de duur van hun vakantie dan dat ze hun vakantie opgeven.

Olivier Kling, CEO van Cofidis België, vat samen: "De aanzienlijke effecten van de stijgende prijzen blijven wegen op de portemonnee van de Belgen, die budgetstrategieën moeten uitdokteren om het hoofd boven water te houden. De meerderheid van de Belgen slaagt erin hun levensstandaard te behouden, hun rekeningen te betalen en geld opzij te zetten. Een derde van de respondenten heeft echter moeite om de eindjes aan elkaar te knopen. In vergelijking met onze vorige barometer zeiden meer respondenten dat ze de voorbije 12 maanden minstens één keer in het rood hadden gestaan (11% tegenover 4,9%). We zien een soort vermoeidheid onder de bevolking, die - behalve jongvolwassenen - vrij pessimistisch lijkt over een verbetering van haar koopkracht. ​

¹ Online onderzoek uitgevoerd tussen 18 en 27 april 2024 door onderzoeksbureau iVOX in opdracht van Cofidis, bij een steekproef van 1.000 Belgen, representatief wat betreft geslacht, taal, diploma en leeftijd.